با دستگاه ها و گوشه های موسیقی ایرانی آشنا شوید

معرفی دستگاه ها و گوشه های موسیقی ایرانی.

1. دستگاه همایون:
همایون یکى از بزرگ‌ترین دستگاه‌ها مى‌باشد که محبوبیت خاصى بین مردم ایران دارد. همایون آوازى است باشکوه و مجلل، آرام و در عین حال بسیار زیبا و دلفریب.
برطبق قول " مرحوم روح‌الله خالقی " :  همایون ناصحى است مشفق و مهربان که با کمال شرم و آزرم با مستمعین خود مکالمه و درد دل مى‌کند و با بیانى شیوا چنان نصیحت
مى‌کند و پند مى‌دهد که هیچ سخنران را این مهارت و استادى نیست.
از گوشه های مهم دستگاه همایون می توان به :
درآمد، موالیان، شوشتری، چکاوک، بیداد، بیداد کت، نی داود، طرز میگلی، بختیاری، نوروز صبا، نفیر فرنگ، آشور آوند، دنا سری، ابوالچپ، راوندی، راز و نیاز... اشاره
کرد.
نام رِنگ دستگاه همایون که در ردیف موسیقی ایرانی موجود است فرح می باشد.

بیات اصفهان:
آواز اصفهان، یکی از آوازهای پنج‌گانهٔ موسیقی سنتی ایران است. برخی این دستگاه را جزء دستگاه  شور و برخی آنرا از متعلقات همایون دانسته‌اند.آواز اصفهان از
آوازهاى قدیم ایرانى است. آوازى است جذاب و گیرا ؛ با ریتمى بین شادى و غم.

از گوشه های مهم مقام بیات اصفهان می توان به :
درآمد، نغمه، بیات شیراز، خجسته، بیات درویش حسن، جامه دران، بیات راجه، عشاق، سوز و گداز و ... اشاره کرد.

۲. دستگاه ماهور:
ماهور طبیعىترین گام و اساس موسیقى فرنگى است. ماهور آوازى است با وقار و ابهت و شوکت خاصى به شنونده القا مى‌کند و آهنگ‌ساز براى بیان شجاعت‌ها و دلیرى از
این آواز استفاده مى‌کند. ماهور چون قرین موسیقى فرنگى است، بین جوانان جایگاه خاصى دارد. اما در مجموع آواز ماهور طرب‌انگیز و شاد مى‌باشد.

گوشه های مهم دستگاه ماهور عبارتند از:
درآمد، کرشمه، آواز، مقدمهٔ داد، مجلس افروز، خسروانی، دلکش، چهارمضراب و فرود، خاوران، طرب‌انگیز، نیشابورک، نصیرخانى(طوسی)، چهارپاره(مرادخانی)، فِیلی، ماهور
،صغیر، آذربایجانی، حصار ماهور(آبول) , زنگوله، نغمه زیرافکنه، نیریز، شکسته، عراق، نهیب، مُحَیِّر، آشورآوند، اصفهانک، خرین، کرشمه، زنگوله، راک‌ هندی، راک
کشمیر، راک عبدالله، کرشمهٔ راک، صفیر راک، ساقى‌نامه، کشته، صوفى‌نامه، رنگ حربی، رنگ شَلَخو، رنگ یک چوبه.

۳. سه گاه:
سه گاه از نغمه های قدیم ایران بوده و ریشه کاملا ایرانی دارد. البته سه گاه در میان ترک ها استعمال زیادی دارد و آنها در خواندن این آواز مهارت زیادی دارند.
اما فارسی زبانان آن را طور دیگری می خوانند ، در هر دو آواز با حزن و اندوه همراه است و تاثیر و تالم بسیاری دارد.
از گوشه های مهم این دستگاه عبارتند از:
درآمد، کرشمه، نغمه، زابل، مخالف، مغلوب، مویه، شکسته مویه، تخت طاقدیس، حدی، رجز، پهلوی، حزین، حاجی حسنی، نغمه مخالف، زنگ شتر، شاه خطایی...
رِنگ دستگاه سه گاه که در ردیف موسیقی سنتی ایران وجود دارد به نام دلگشا است.

۴ . چهارگاه:
سه‌گاه و چهارگاه با یکدیگر پیوستگى خاصى دارند. این‌گونه رابطه بین هیچ دو دستگاه دیگر وجود ندارد. تمامى گوشه‌هاى سه‌گاه را مى‌توان در چهارگاه با تغییر مقام
اجرا نمود. البته چهارگاه چند گوشهٔ مخصوص بخود دارد که در سه‌گاه اجرا نمى‌شود. از طرفى مقام‌هاى این دو دستگاه بقدرى با یکدیگر متفاوتند که مى‌توان گفت هیچ
دو مقامى در موسیقى ایرانى این‌گونه باهم فرق ندارند.چهارگاه از نظر علمى مهم‌ترین مقام موسیقى ایرانى است. این آواز نمایندهٔ جامع و کاملى از تمام حالات و
صفات موسیقى ایرانى است. بطورى که تمام صفات عالى و ممتاز گام‌هاى ایرانى را مى‌توان در چهارگاه بطور یکجا پیدا کرد.
برخی از گوشه های مهم چهارگاه عبارتند از:
درآمد, پیش زنگوله, نغمه, زنگ شتر, زابل, مویه, مخالف, مغلوب, حصار, حاجی حسنی, حدی, پهلوی, رجز, منصوری.
رِنگهای چهارگاه که در ردیف موسیقی ایرانی وجود دارند: لزگی, متن, حاشیه, شهرآشوب

۵. راست پنجگاه:
این دستگاه در بین دستگاه‌ها از همه کمتر اجرا مى‌شود. بعضى موسیقى‌دان‌ها معتقدند که این دستگاه به قصد تعلیم بنا شده است.
راست پنج‌گاه ترکیبى است از سایر مقام‌ها و در این آواز مى‌توان به تمام مقام‌هاى ایرانى وارد شد. از این‌رو مى‌توان تمام احساساتى که در دستگاه‌هاى موسیقى
ایرانى است را با راست پنج‌گاه ایجاد نمود.  راست پنج‌گاه آواز کاملى است؛ زیرا داراى تمام حالات و صفات آوازهاى دیگر نیز هست.

گوشه های مهم دستگاه راست پنجگاه عبارتند از:
درآمد، درآمد دوم، زنگ شتر، زنگوله، نغمه، خسروانی، روح‌افزا، پنجگاه، سپهر، عشاق، نیریز، بال کبوتران، بیات عجم، بحر نور، قرچه، مُبَرقَع، طرز، ابوالچپ، لیلى
و مجنون، راوندی، نوروز عرب، نوروز صبا، نوروز خارا، ماوراءالنهر، نفیر، فرنگ.

۶. نوا:
نوا از دیگر دستگاه‌هاى هفت‌گانهٔ موسیقى ایرانى است. و آوازى است در حد اعتدال که آهنگى ملایم و متوسط دارد، نه زیاد شاد و نه زیاد حزن‌انگیز. نوا را آواز
خوب گفته‌اند و معمولاً در آخر مجلس مى‌نواختند. معمولاً اشعار عارفانه مثل اشعار حافظ را براى نوا انتخاب مى‌کنند که تأثیر بسیار زیادى در شنونده ایجاد مى‌کند.
گوشه های مهم دستگاه نوا عبارتند از:
چهارمضراب، درآمد اول، درآمد دوم، کرشمه، گردانیه، نغمه، بیات راجه، خرین، عشاق، نهفت، گُوِشت، عشیران، نیشابورک، مَجُسْلی، خجسته، ملک‌حسین، حسین، بوسَلیک،
نیریز، رنگ نوا، رنگ نستارى.
رِنگ دستگاه نوا در ردیف موسیقی ایرانی به نام نستاری یا نستالی یا نستوری می باشد.

۷. شور:
شور" را مادر دستگاههای ایرانی لقب داده اند و از دستگاههای پرگوشه ماست. وسعت این دستگاه آنچنان است که حتی چهار آواز مستقل نیز به نامهای افشاری, ابوعطا,
بیات ترک و دشتی از ملحقات آن به حساب می آیند.غالب آوازهایی که خواننده آموزش ندیده ایرانی می‌‌خواند در یکی از مایه‌های این آواز می‌‌گنجد، از این رو این
دستگاه را مادر موسیقی ایرانی هم خوانده‌اند.
متعلقات شور:
آوازهای ابوعطا ، افشاری، بیات ترک و دشتی از شعبات دستگاه شور می باشند. این آوازها در گام شور قرار دارند ولی به خاطر تفاوتهایی که از نظر حالت و نتهای شاهد
و ایست با دستگاه شور پیدا می کنند، نام های مختلف پیدا کرده اند.
آواز دشتی:
دشتی از زیباترین متعلقات آواز شور به حساب می آید که آن را آواز چوپانی نیز نامیده اند. این آواز با اینکه غم انگیز و دردناک است اما در عین حال بسیار لطیف
و ظریف می باشد. غم و حزنی که در آواز دشتی وجود دارد می تواند ناشی از فراق یار ، رنج و سختی زمانه یا حتی از عشق به میهن و وطن پرستی و ... باشد. در خواندن
این آواز احساس نقش مهمی را ایفا می کند و باید ادای شعر و تحریر ها از دل و جان آدمی برخیزد تا لاجرم بر دل نشیند.سرود ملی ای ایران توسط استاد روح اله خالقی
در دستگاه دشتی ساخته شده است.
برخی از گوشه های مهم دشتی عبارتند از :
درآمد، حاجیانی، بیات راجع (راجه)، گیلکی، غم انگیز، دیلمان، دشتستانی، عشاق و سارنج

آواز ابو عطا :
ابوعطا از مهمترین ملحقات شور به حساب می آید و نیز از کامل ترین آنها. انسان با گوش دادن به ابوعطا کمی به فکر فرو می رود و به مسائل فلسفی پیرامونش می اندیشد.
به این ترتیب تا اندازه ای می توان نتیجه گرفت, کسانی که بیشتر به آواز ابوعطا علاقه دارند و آن را بیشتر از سایر دستگاهها گوش می دهند, انسانهای نسبتا گوشه
گیر اند که دراویش هم از آنها مستثنا نیستند.
از گوشه های دیگر این آواز می توان به:
رامکلی، سیخی، یقولون، یتیمک، گبری، خسرو شیرین (شونی) اشاره کرد.گوشه حجاز در واقع اوج ابوعطا می باشد.

آواز بیات ترک:
بیات ترک آوازی است یکنواخت که گستردگی ماهور و شور را ندارد ولی از آواز های بسیار محبوب ایرانی ها میباشد و البته تا حدودی مورد علاقه ی ترک زبانها بوده است.
نقل قولی از عارف قزوینی شده است که نام اصلی آن بیات زند بوده است و در دوره قاجار توسط بعضی موسیقی دانان چاپلوس به بیات ترک تغییر یافته است. بیات ترک به
دلیل نزدیکی به ماهور، قابلیت اجرایی بسیاری از گوشه‌های ماهور را دارد. اذان معروفی که با صدای مرحوم موذن زاده ی اردبیلی که حتما شنیده اید در بیات ترک و
در گوشه ی روح الارواح اجرا شده است.

از گوشه های مهم بیات ترک می توان:
درآمد، دوگاه، کرشمه، فیلی، شکسته، روح الارواح، جامه دران، مهربانی و شهابی را نام برد.

آواز افشاری:
آواز افشاری، منسوب به ایل افشار از طوایف ترک ایرانی و از متعلقات چهارگانهٔ دستگاه شور است. افشاری را مملو از شکایات و غم و اندوه دانسته‌اند.
استاد خالقی در مورد این آواز چنین می گوید: "افشاری آوازی است مغموم و دردناک که از داستان هجران سخن می راند. گویی عاشقی است خسته و ناامید که از شدت درد
می نالد و جز ناله هم با چیز دیگری سروکاری ندارد و گاه از زیادی رنج فریادی از سینه پر آتش خود بر می کشد که شنونده را سخت متاثر می کند . به طور کلی این آواز
برای نشان دادن حالاتی مانند ناله های جانسوز هجران و شکایت از بی وفایی یاران و اظهار درد و اندوه دورنی و ناامیدیها و ناکامیها و اظهار تالم و تاثر از رنجهای
زندگی و ذکر خاطرات اسف انگیز بهترین نمونه است."
از گوشه های این آواز می توان به:
درآمد، قرائی، رهاب، نهیب، مثنوی و صدری اشاره کرد.
گوشه عراق اوج افشاری محسوب می شود. گوشه مثنوی (که یک فرم ثابت در ردیف موسیقی ایرانی است و در همه دستگاهها و حتی گوشه های یک دستگاه با وزن ثابت اشعار مثنوی
یعنی "فاعلاتن فاعلاتن فاعلات " اجرا می شود) معمولا برای راز و نیاز و نیایش, مثلا آواز استاد شجریان در ماه مبارک رمضان با شعر "چند خوردی چرب و شیرین از
طعام", استفاده می شود.

اصطلاحات:
گوشه : آهنگیست که با نامها و حالتهای مختلف در اجرای دستگاه ها و آوازها وجود دارد و در فاصله یک چهارم و یا یک پنجم از یک گام اجرا می شود و تابع دستگاه خود
است.
چهارمضراب : آهنگ موزونی است که دارای یک جمله تکرار شونده به نام پایه می باشد و ملودی های دیگر بینابین پایه ها اجرا می شوند و اکثرا دارای یک تمپوی سریع
و دارای کسر میزانهای دوچهارم و شش هشتم و سه هشتم و غیره می باشند .
پیش درآمد: از فرمهای موسیقی ایرانی است و مانند اورتور در موسیقی جهانی می باشد. این فرم دارای سرعت سنگین و عموما در میزان های شش ضربی و چهارضربی و یا دوضربی
ساخته می شوند و در ابتدای موسیقی ایرانی اجرا می شود. ابداع پیش در آمد را به درویش خان نسبت می دهند.
رِنگ : فرمی موزون و بدون کلام و عموما در ریتم شش هشتم ارائه می گردد و عموما فاقد پایه و در آخر اجرای یک دستگاه و یا آواز اجرا میشود.

درباره دهانشویه ها بیشتر بدانید

دهانشویه ها از محصولات بهداشتی پرطرفدار در جوامع مدرن هستند؛ حتی کسانی که از مسواک زدن و نخ دندان کشیدن بیزارند ترجیح می دهند حداقل از دهانشویه استفاده
کنند. اگر شما هم تا به حال برای خرید دهانشویه به سوپرمارکت یا داروخانه مراجعه کرده اید حتما می دانید که این محصول انواع و اقسام مختلفی دارد؛ از سفید کننده
گرفته تا خوشبو کننده، ضدعفونی کننده و دهانشویه های درمانی. اما همه چیز به این عبارت های وسوسه انگیز ختم نمی شود! انتخاب اشتباه دهانشویه و اشتباه در شیوه
مصرف آن می تواند نتیجه عکس داشته باشد و حتی باعث افزایش زردی دندان ها و احتمال سرطان دهان شود! اما نگران نباشید؛ دکتر آرش منصوریان، متخصص بیماری های دهان،
فک و صورت و دانشیار دانشکده دندانپزشکی و دکتر معصومه حسنی طباطبایی، متخصص دندانپزشکی ترمیمی شما را در انتخاب دهانشویه مناسب و شیوه صحیح استفاده از آن راهنمایی
می کنند.
چند نوع دهانشویه داریم؟!
به طور کلی انواع دهانشویه ها را می توان به دو دسته درمانی و غیردرمانی تقسیم کرد: دهانشویه های درمانی همان طور که از نام شان پیداست برای درمان بعضی بیماری
ها ازجمله بیماری های لثه، بدبویی دهان و … استفاده می شوند. این نوع از دهانشویه ها باید توسط پزشک تجویز شوند چرا که اگر بیمار به صورت خودسرانه از آنها استفاده
کند ممکن است دچار عوارض شود. دهانشویه های غیردرمانی بیشتر برای موارد بهداشتی به کار می روند و انواع این دهانشویه ها در بازار قابل دسترس هستند. بعضی آنها
حاوی الکل و برخی دیگر فاقد الکل هستند. مزیت دهانشویه های حاوی الکل این است که راحت تر جذب مخاط دهان، لثه و … می شوند و اثرگذاری شان بیشتر است. اما مضراتی
هم دارند ازجمله اینکه می توانند دهان را خشک کنند و اگر طولانی مدت استفاده شوند حتی می توانند باعث سرطان های داخل دهانی شوند، بنابراین دهانشویه های فاقد
الکل گرچه مزیت الکل را ندارند اما مضرات حاصل از آن را نیز ایجاد نمی کنند و ایمن تر هستند.
مصرف مداوم وخطرتغییر رنگ دندان
همان طور که گفته شد دهانشویه های حاوی الکل می توانند باعث خشکی دهان شوند. وقتی دهان خشک شود زمینه برای ایجاد بوی بد نیز فراهم می شود. علاوه براین بعد از
غذا خوردن همیشه مقداری از مواد غذایی روی سطح مینای دندان باقی می ماند؛ در چنین حالتی وقتی از دهانشویه های درمانی استفاده می کنیم، ممکن است با مواد غذایی
واکنش نشان دهد و با ایجاد محیط اسیدی به مینای دندان آسیب بزند. همچنین اگر دهانشویه بیش از حد و طولانی مدت استفاده شود ممکن است باعث تغییر رنگ دندان ها
شود. این مشکل بیشتر درمورد مصرف طولانی مدت دهانشویه های درمانی (بیش از یک هفته) مطرح است اما دهانشویه های معمولی نیز اگر طولانی مدت (۱۵ تا ۲۰ روز به صورت
مداوم) استفاده شوند، رنگ دندان را تغییر می دهند.
دهانشویه خانگی و طبیعی درست کنید!
بعضی دهانشویه ها برای خوشبو کردن دهان استفاده می شوند که البته کاربرد زیادی ندارند و خیلی مصرف آنها توصیه نمی شود. البته افراد می توانند بدون صرف هزینه
زیاد در منزل به راحتی دهانشویه طبیعی تهیه کنند. برای این کار کافی است مقدار کمی نمک را داخل آب حل کنید. این محلول باید آنقدر رقیق باشد که شوری آن حس نشود،
درست مانند سرم فیزیولوژیک که در داروخانه ها به فروش می رسد. اگر مقداری نعنا هم به آن اضافه کنید، می توانید از خاصیت خوشبو کنندگی نیز بهره ببرید.
مراقب باکتری های مفید دهان باشید!
گروهی از دهانشویه ها ضدعفونی کننده هستند. این دهانشویه ها اگر طولانی مدت استفاده شوند فلور میکروبی دهان را به هم می ریزند. درواقع با از بین بردن باکتری
های مفید باعث می شوند بعضی میکروب ها بیشتر رشد کنند. بنابراین فرد با مصرف طولانی مدت آنها ممکن است دچار قارچ داخل دهان شود. علاوه بر این دهانشویه ها به
هیچ عنوان نمی توانند به درمان آفت کمک کنند. اما دهانشویه ای که حاوی فلوراید است، می تواند به مقاوم شدن ساختمان دندان کمک و از پوسیدگی پیشگیری کند. اما
اگر پوسیدگی اتفاق افتاده باشد دیگر دهانشویه به هیچ عنوان نمی تواند از پیشرفت آن جلوگیری کند.
گروهی از دهانشویه ها اثر درمانی دارند ازجمله دهانشویه های ضدعفونی کننده که معروف ترین شان کلرهگزیدین است. این دهانشویه ها معمولا برای جلوگیری از عفونت
بعد از جراحی دندان و … تجویز می شوند. گروهی دیگر از دهانشویه ها نیز بیشتر جنبه تجاری دارند و بدون نسخه پزشک قابل دسترسی هستند؛ از جمله دهانشویه های خوشبو
کننده. دهانشویه های حاوی فلوراید نیز باعث می شوند فلوراید وارد نسج دندان شود و مینای آن را در مقابل پوسیدگی مقاوم سازد. اما اگر پوسیدگی اتفاق افتاده باشد
حتما باید خارج و ترمیم شود و دهانشویه نمی تواند از پیشرفت آن جلوگیری کند. باید درنظر داشته باشید که فلوراید یک ماده سمی است و اگر بیشتر از حد مشخصی وارد
بدن شود، به خصوص در کودکان می تواند مسمومیت ایجاد کند. بنابراین دهانشویه های فلورایددار و سایر دهانشویه های درمانی حتما باید با تجویز و زیرنظر دندانپزشک
مصرف شوند.
معایب دهانشویه های آنتی باکتریال
استفاده نامناسب از دهانشویه های ضــدعفونی کننده چند عارضه دارد؛ یکی اینکه اگر طولانی مدت مصرف شوند، فلور میکروبی طبیعی دهان را تحت تاثیر قرار می دهند.
به عبارت دیگر باکتری های مفید و بی تاثیر در پوسیدگی را هم از بین می برند. علاوه براین مصرف طولانی مدت آنها، به ویژه کلرهگزیدین، باعث بدرنگی دندان ها می
شود. این بدرنگی داخل درزهای دندان و در سطوح بین دندان های مجاور رسوب می کند و تمیز کردن دندان ها را بسیار دشوار می سازد.
دهانشویه آفت را درمان نمی کند!
آفت یک بیماری ویروسی عود کننده است، بنابراین دهانشویه های آنتی باکتریال در بهبود آن تاثیری ندارند. منتهی از آنجایی که محیط دهان را ضدعفونی می کنند ممکن
است از عفونت های ثانویه در اطراف زخم آفت جلوگیری کنند. همچنین اگر سوزش آفت باعث شود بیمار نتواند به خوبی مسواک بزند، دهانشویه می تواند در تمیز کردن کلی
محیط دهان به او کمک کند اما تاثیری روی خود آفت ندارد. به طور کلی افرادی که مشکل عمده دندان و لثه ندارند اصلا نیازی هم به دهانشویه نداشته چون بخش اصلی تمیز
شدن دندان و لثه ها با مسواک و نخ دندان است. دهانشویه وقتی استفاده می شود که بوی بد دهان یا عفونت لثه وجود داشته باشد یا اینکه بیمار از لحاظ پوسیدگی جزو
افراد پرخطر باشد که در این صورت دندانپزشک استفاده از آن را برای مدتی محدود به بیمار توصیه می کند.
مسواک و نخ دندان سپس دهانشویه!
برای استفاده از دهانشویه ابتدا باید دندان ها را مسواک زد و نخ دندان کشید. سپس می توان به مدت ۲۰ ثانیه دهانشویه را در محیط دهان قرقره کرد و بعد دور ریخت.
بعد از آن هم بهتر است نیم ساعت تا یک ساعت چیزی خورده نشود تا بتواند اثر خود را در دهان نشان دهد. البته اثرات دهانشویه خیلی کوتاه مدت است و بوی خوب آن حداکثر
تا نیم ساعت باقی می ماند.

منبع:
www.persianpersia.com
-مجله سبز

نکاتی مهم برای بالا بردن کیفیت زندگی

۱. کاری برای دیگران انجام دهید

چند دقیقه در روز را صرف کمک به شخص دیگری کنید. این رفتار باید بگونه‌ای باشد که در ازای آن درخواستی از افراد نداشته‌باشید و به معنای بهتر عام المنفعه باشد.
نمونه‌هایی از این دست عبارتند از: به اشتراک گذاری دانش، ابداع محصول، خدمات رسانی و کمک به اشخاص مختلف یا تامین نیازهای شغلی افراد جویای کار.
۲. در اختیار گذاشتن تجربیات با دوستان و خانواده
طبق مطالعات انجام شده توسط انجمن روانشناسی بریتانیا به نتیجه رسیده‌اند که به اشتراک گذاری داشته‌های یک فرد می‌تواند موجب شادمانی بیشتر در زندگی او بشود.
در بررسی دیگر، داوطلبینی که حداقل دو بار در هفته تجارب مثبت خود را با سایر افراد در میان گذاشته بودند رضایت بیشتری از زندگی خود داشتند.
۳. پا در کفش دیگران کنید!

همدلی و شفقت مواردی هستند که به پرورش روحیه شما کمک می‌کنند. این موضوع می‌تواند با تفکر درباره شرایط سایر افراد آغاز شود و سپس می‌بایست با درک سختی و ناکامی
آنها، قدر داشته‌های خود را بدانید. بدین وسیله دیدگاه شما نسبت به زندگی مثبت می‌شود و احساس‌تان را برای کمک به هم‌نوعان تحت تاثیر قرار می‌دهد.
۴. اهداف خود را مشخص کنید
این نکته را بارها با خود مرور کنید که با ۱۰ ساعت کار در روز و فعالیت در ۵ روز هفته طی ۳۰ سال و پس از آن رسیدن به دوران بازنشستگی، رسیدن به مقاصد مهم در
زندگی محقق نمی‌شود. هدف واقعی شما در زندگی می‌بایست در ابتدا رسیدگی به امورات شخصی، لذت بردن از سیر و سیاحت در نقاط مختلف و مواردی از این دست باشد. در
پایان چیزی که از شما باقی می‌ماند با پاسخ به این دو سوال مشخص می‌شود: مورد اول این است که چه تاثیر در زندگی دیگران گذاشته‌اید و دیگری کیفیت و میزان خدماتی
است که برای سایر افراد تامین نموده‌اید.

۵. صبور باشید
صبوری چیزی است که آرزو داریم بیشتر مردم آن را در زندگی خود به کار گیرند. شکیبایی به شما کمک می‌کند تا زمانی که کنترل امور مختلف از دست شما خارج می‌شود،
آرامش خود را حفظ کرده و تجدید نظر کنید. با این کار در هنگام عصبانیت به بی تقصیری کسی که در بزرگراه با سرعت زیاد رانندگی ‌می‌کند، پی خواهید برد که شاید
در حال رساندن مریض نا به سامان خود به بیمارستان باشد.
۶. شکسته نفسی کنید
بسیاری از ما تمایل داریم که پس از بحث و جدل یا سوتفاهم کوچک با کسی، ارتباط خود را با آن شخص قطع کنیم مگر اینکه از ما عذرخواهی کند. تصمیم برای این کار راحت
است، اما عاقبت خوبی ندارد. نتیجه این کار از دست دادن ارتباطات با خانواده، دوستان و معاشرت‌های کاری خواهد بود. در عوض این تصمیم‌گیری، اولین کسی باشید که
اقدام به جبران این اتفاق می‌کند، حتی اگر شما مقصر نباشید. این اقدام خاشعانه، رفتار ملایمت ‌آمیز طرف مقابل را منجر می‌شود و اجازه می‌دهد تا به روابط خوب
قبلی خود با او بازگردید.
۷. نه گفتن را یاد بگیرید
زندگی مردمانی که شادی واقعی را تجربه می‌کنند بسیار ساده است. آن‌ها برنامه ساده‌ای را برای خود دارند. کاری را انجام نمی‌دهند که از پس آن بر نیایند. با توجه
به ارزش‌ها و اهداف خود زندگی می‌کنند. برای اتفاقاتی که ممکن است در زندگی بیفتد خط قرمزهایی را مشخص می‌کنند و هیچ مشکلی با نه گفتن ندارند. اگر کاری شایسته
ارزش‌هایتان نیست و فایده‌ای برای امروز و فردای‌ شما ندارد، کافی است به آن نه بگویید.
۸. از شنیدن خبرهای خوب استقبال کنید
پژوهشگران نام این رفتار را پاسخ فعال و سازنده (ACR) می‌نامند. اگر یک دوست یا همکار خبر خوبی (مثل، ترفیع درجه) به شما داد، راه‌های مختلفی وجود دارند که
می‌توانید در برابر آن واکنش نشان دهید (“این فوق العاده است. اطمینان دارم که رییس قدر زحمات مداوم تو را دانسته‌ است. چطور است که امشب برای شام دور هم باشیم.‌”).
رفتار اینچنینی، احساس مشترک افراد در شادی و هیجان آن‌ها را موجب می‌شود و سرانجام آن داشتن روابط قوی و مثبت اندیشی خواهد بود.

۹. سخت کوش باشید
آیا تا به حال به زندگی مورچه‌های کارگر نگاه کرده‌اید؟ هر کدام از آن‌ها نظم و انضباط خود را دارند و بسیار تلاش می‌کنند. سوالی که ذهن بعضی از افراد را به
خود مشغول می‌کند این است که چرا در اغلب اوقات بی حوصله هستند؟ یکی از دلایل این موضوع می‌تواند اتلاف وقت و گذراندن بیهوده فرصت‌ها باشد. معمولا اولین گام
برای ایجاد حرکت، سخت‌ترین مرحله از آن است، اما بعد از آن پیشرفت کار به سادگی انجام می‌شود.
۱۰. از تجربه‌های دیگران استفاده کنید
افراد باهوش سعی می‌کنند خود را مانند قطره‌ای در دریای بزرگ زندگی ببینند و به دنبال تعامل با دیگران باشند. در زندگی خود چه کسانی را تحسین می‌کنید؟ چند نفر
از آن‌ها را به صرف یک فنجان قهوه دعوت کنید و چیزهای جدیدی از آن‌ها بیاموزید. این به پیشرفت شما کمک می‌کند و این شانس را خواهید داشت که فرد مقابل به قدردانی
شما پاسخ دهد.
۱۱. نعمت‌هایی را که در اختیار دارید، یادداشت کنید
روانشناسان بر این باورند که برای خوش‌بین بودن نسبت به زندگی، در هر روز سه موردی را که قدردان آن هستید روی کاغذ بیاورید و این کار را طی ۲۱ روز ادامه دهید.
۱۲. تجربه‌های مثبت را ثبت کنید
در ادامه نکته فوق، اگر که ۲ دقیقه از وقت خود را صرف نوشتن درباره یکی از اتفاقات مثبت ۲۴ ساعت گذشته کنید، قادر خواهید بود تا ذهن خود را در برابر مسایل مهم
پرورش دهید.
۱۳. یک ربع ورزش کنید
با ۱۵ دقیقه تمرین بدنی در روز می‌توانید فعالیت قلبی عروقی خود را بهبود دهید. این فعالیت معادل مصرف یک داروی ضد افسردگی خواهد بود، با این تفاوت که تا ۳۰
درصد احتمال بازگشت آن را پایین می‌آورد.
۱۴. روی تنفس خود متمرکز شوید
فعالیت خود را متوقف کنید. نفس بکشید و به مدت ۲ دقیقه در هر روز بر دم و بازدم خود تمرکز کنید. این به مغز شما اجازه می‌دهد تا روی یک موضوع خاص متمرکز شود.
از این رو، میزان دقت و شادی خود را بالا می‌برید و از عوامل استرس‌زا خلاص می‌شوید.
۱۵. خندیدن را فراموش نکنید
شوخ طبعی کمک می‌کند تا تفکر خود را گسترش دهید و خلاق باشید. روانشناسان دریافته‌اند که دانش‌آموزان پس از مشاهده یک کلیپ خنده‌دار می‌توانند مسایل را با قدرت
بیشتری حل کنند. در واقع کسانی که کلیپ کمدی تماشا کردند نسبت به سایر دانش‌آموزانی که قبلا فیلم‌های ترسناک یا خسته‌کننده دیده‌ بودند، ۲۰ درصد عملکرد بهتری
داشتند. به وسیله خندیدن، هورمون اندورفین (که تا ۱۰ برابر از مورفین قوی‌تر است) در بدن ترشح می‌شود و هیجانی برابر تمرین شدید در باشگاه ورزشی را در پی خواهد
داشت.

۱۶. فعالیت‌های سرگرم‌کننده داشته باشید
برای زمانی که حل مساله‌ای دشوار را با موفقیت به پایان رساندید، پاداشی را برای خود تعیین کنید. دانشمندان ثابت‌ کرده‌اند افرادی که از شغل خود لذت می‌برند،
از روحیه خلاقانه‌تری برخوردار هستند. همچنین این افراد در تصمیم‌گیری‌ها بهتر عمل می‌کنند و رفتار شایسته‌ای با همکاران خود دارند. مطالعه دیگری نشان داده
است که به منظور شکوفا شدن تفکر خلاقانه، می‌بایست به محیط بیرون بروید و بازی کنید. با این کار به بهبود روحیه خود کمک می‌کنید و در برابر مشکلات قدرتمند ظاهر
می‌شوید.
۱۷. به صحبت‌های دیگران گوش کنید
به صحبت‌های دوستان نزدیک خود توجه کنید و داستان زندگی آ‌ن‌ها را بشنوید. کسانی که شنونده خوبی هستند، پیش از انجام عکس‌العمل نسبت به سایر افراد توانایی عجیبی
در گوش دادن به گفته‌های آن‌ها دارند. آن‌ها یک دلیل مشخص برای گوش دادن به سخنان دیگران دارند و آن این است که چگونه می‌توانند به این افراد کمک کنند.
۱۸. زمانی را برای تفکر در نظر بگیرید
به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه، از همهمه و شلوغی دور شوید. در سکوت صبح به بیرون بروید، به درختی در فضای سبز تکیه کنید و به اتفاقات خوب زندگی فکر کنید. چشمانتان
را ببندید، نفس عمیق بکشید و تمرکز کنید. با انجام اعمال گفته‌شده ادامه زندگی روزمره برای شما قابل تحمل‌تر خواهد شد.
۱۹. قوانین سخت‌گیرانه خود را اصلاح کنید
آیا جز افراد تکامل‌گرا هستید؟ قواعد غیرمفید، ناعادلانه و دشوار زندگی شخصی خود را شناسایی کرده و آن‌ها را با موارد انعطاف‌پذیر، تاثیرگذار و سخاوتمندانه
جایگزین کنید.
۲۰. زمان دقیقی را برای معاشرت با سالمندان تعیین کنید
سالمندان یک پیشینیه غنی و طولانی از داستان‌ها، تجارب و دیدگاه‌هایی دارند که برای رسیدن به آن‌ها راه درازی در پیش خواهید داشت. این افراد به شما می‌آموزند
که شنونده خوبی باشید (درس ۱۷)، با شنیدن صحبت‌های آرام آن‌ها صبر و شکیبایی خود را افزایش دهید (درس ۵) و دانش جدیدی بدست آورید (درس ۱۰)

منبع:سایت نابینایان ایران http:ir-blind.com